Eighteenth blog post

We zitten aan tafel, we eten en we kijken tv. Dat doen we eigenlijk nooit, maar nu hebben manlief en ik besloten dat we de kinderen wat vaker willen blootstellen aan de Nederlandse taal en zodoende eten wij met het Jeugdjournaal én Het Klokhuis. Leuk. Totdat er een – in mijn ogen énige – reclame voorbijkomt van Disneyland Parijs. Deze dus…

Met z’n viertjes zeggen we OH en AHHH en beamen dat dit een schattige Disney-reclame is. En terwijl we nietsvermoedend doorgaan met het prikken van de volgende hap horen we ineens hoe zoonlief met diepe halen, schokkend van het huilen, het verhaal nog even opnieuw beleeft. “Zoooo zielig, voor dat eendje. Waarom mocht hij die Donald Duck niet gewoon houden! Ik vind het een stomme reclame. Veel te zielig. Ik wou dat ik het nooit had gezien!! *insert dikke gierende halen* Ik kan dat niet meer vergeten en nu blijft mijn hart huilen!” Uhm…? Met z’n drietjes kijken we verbaasd naar hem. Ik troost hem. Het is al goed, huil maar. Het is ook een heel gevoelige reclame (daarom vind ik het juist zo mooi), en wat ben ik BLIJ (!) dat ik me de laatste tijd aan het verdiepen ben in Highly Sensitive Children (HSC). Dat ik nu weet: dit hoort bij zijn sensitiviteit. Hij stelt zich niet aan. Hij heeft nu oprecht pijn en verdriet omdat hij zich zo in het eendje (en dus het verhaal) kan inleven. Maar we zuchten wel even, want pffff, the struggle is real. En we beginnen nu dan toch met de uitleg, je bent nu eenmaal ongelofelijk sensitief mooi kind. Je bent empatisch op een manier die anderen niet kennen. Je voelt dieper en je wordt dus ook dieper geraakt. Dat is prachtig, maar ook best moeilijk en dus is het belangrijk dat we hem gaan helpen. En, dat we zijn lieve zusje kunnen uitleggen en leren waarom hij reageert op een manier die zij echt niet begrijpt. En dat het helemaal prima is dat zij is zoals ze is, en dat zij dat allemaal wel mag en kan kijken als zij dat wil.

Highly Sensitive People (HSP) en HSC dus. Heerlijk, al die afkortingen. Onderzoek wijst uit dat 15 tot 20 procent van de mensen geboren wordt met de eigenschap ‘hoog sensitief’. Dat is heel erg veel! Maar, dat is dus níet de norm. De norm is de meerderheid, en dat is die andere 80 tot 85 procent van de mensen. De HSC/HSP zijn dus met veel, maar niet met genoeg om voor ‘normaal’ door te gaan…

Dokter Elaine Aron beschrijft deze ‘trait’ als volgt:
“What is high sensitivity? Highly sensitive individuals are those born with a tendency to notice more in their environment and deeply reflect on everything before acting, as compared to those who notice less and act quickly and impulsively. As a result, sensitive people, both children and adults, tend to be empathic, smart, intuitive, creative, careful, and conscientious (they are aware of the effects of a misdeed, and so are less likely to commit one). They are also easily overwhelmed by ‘high volume’ or large quantities of input arriving at once. They try to avoid this, and thus seem to be shy or timid or ‘party poopers’. When they cannot avoid overstimulation, they seem ‘easily upset’ and ‘too sensitive’.”

Ja! Dat. Dat allemaal! This is it! Ik had er heus weleens van gehoord, maar dacht dan vaak aan populaire hypes. Nooit verdiepte ik me echt in de materie, las ik de beschikbare onderzoeken, zag ik de testen en fysieke bewijzen. “They notice things others miss, and have stronger emotional reactions, both positive and negative. Noticing so much, feeling so much, and thinking about everything so much naturally means that they also get more easily overwhelmed, so that they need more down time and are more bothered by things like noise or having too much to do at once.”  

Oh. My. God. Het is écht. Het heeft een naam, een label als je wilt. Het bestaat! En, we zijn dus niet gek. Dat is ook wel weer een hele geruststelling. Want wat ga je veel en vaak aan jezelf twijfelen als je kind niet ‘normaal’ doet wat alle andere kinderen doen. Hij houdt niet van feestjes, van verjaardagen, van visite en cadeautjes. Hij houdt niet van aandacht, ongevraagd. Hij houdt niet van lichamelijk contact, van knuffelen, van zoenen die hij niet wil geven, of als je te dichtbij hem komt. Hij wil het initiatief nemen. Hij houdt niet van ‘vies’, van modder en troep. Hij houdt niet van luid, hard, van grof stoeien en andere jongensdingen. Hij houdt niet van geweld, niet van enge films of van superhelden. Hij houdt niet van dino’s, lego, blokken. Hij houdt niet van Disney-films want die vindt hij allemaal te eng. Ik zie het gebeuren. Ik zie zijn reactie, hij kan zich al verplaatsen in wat er vervolgens gaat gebeuren. En elke Disney-film heeft wel een drama. En hij kan niet tegen drama, want dat krijgt hij niet meer van zijn netvlies. Zijn kleine zusje kijkt hem aan en snapt er niks van. “Doe niet zo gek broer!”, schreeuwt ze vaak gefrustreerd. “Er is helemaal niks engs aan deze film!” Maar nee, de film mag ab-so-luut niet worden afgespeeld want dan krijgt hij enge dromen en een “zeer hart”.

Zijn hele leven(tje) wisten we dat hij niet wilde doen wat ‘de rest wilde doen’. Best frustrerend. Jammer. Moeilijk ook, vaak. Teleurstellend. Geef het een naam. Soms zei men dan dat ik dapper was wanneer ik hem zichzelf liet zijn. Maar dat had weinig met dapper-zijn te maken. Ik was zijn ouder, en ik wist wat hij wel en wat hij niet aankon. En daar heb je het mee te doen. Daar heb je je toe te verhouden. Een leerzame zeven jaar, so far! Vanmorgen popte er een herinnering op via Facebook. Drie jaar geleden, carnaval (oftewel verkleedfeest) op school:

Wow, deze herinnering sluit precies aan bij waar we nu staan. Wat zijn we gegroeid, wat snappen we elkaar nu goed. En wat begrijp ik nu goed dat hij zich vooral identificeerde met meisjes, en meisjesdingen. Zacht, liefelijk spel. Jongens, zo schrijft dr. Elaine Aron, hebben het als HSC nog net wat lastiger. Want HSC houden over het algemeen dus niet van dingen waar de norm van de jongens wel van houdt. Interessant. Onze maatschappij heeft hier nog wat stappen in te zetten, want 15 tot 20 procent, dat is veel…

Kenmerkend voor mijn HSC: altijd thuis willen zijn, niks willen doen want het is snel ‘teveel’ en thuis is het veilig en fijn en vertrouwd. Geen avonturen. Geen bioscoop. Geen strand. Geen bos. Niks, het liefst gewoon niks. “Het hoeft niet mam, ik blijf liever thuis.” De tofste vakanties en roadtrips, en wat vindt hij de leukste herinnering? “De hotelkamer mam, die was zo prachtig!” Geen teamsport, geen groepsverwachtingen. Maar vooral is hij: superlief, zacht, aanhankelijk. Puur. Hij observeert, bevraagt. Specialiseert. Hij weet zoveel van de onderwerpen die hij interessant vindt en hij heeft zoveel vragen die nog een paar lagen dieper gaan dan wij ze in eerste instantie aan hem zouden aanbieden. Ik lees over alle misdiagnoses. Over hoe vaak HSC ten onrechte een diagnose autisme ontvangen. Ik kan me er veel bij voorstellen. Er leven nogal wat misconcepties rondom deze 15 tot 20 procent. Maar, evenveel jongens als meiden zijn HSC. En, het staat los van introvert of extravert zijn. Wist je dat? Ik had geen idee. Er is nog veel te leren. Maar als je deze prachtige quote onthoudt dan weet je eigenlijk genoeg: HSC are born to be mild, not born to be wild (TED talk, the gentle power of highly sensitive people, door Elaine Herdieckerhoff). In ons geval is dat ongelofelijk herkenbaar. Rocco is born to be mild, Elle – NO DOUBT – is born to be wild. Prachtig. Het leven in al zijn eigenheid!

Wil je meer weten over HSC/HSP, over waar ik mijn informatie vandaan haal, of over de paden die wij als gezin bewandelden (zucht, best heel veel paden met dito botsingen) in onze zoektocht naar ‘waarom (als in, wat is het) Rocco toch anders was en hoe we hem konden begeleiden’, neem dan contact met me op? Ik deel graag, zoals je kunt zien en lezen… 😉

Maar ook, een aanrader, naast de boeken en testen via dr. Elaine Aron, op Facebook zijn allerlei verschillende afgeschermde groepen o.a. voor ouders van HSC. De herkenning die je daar vindt is ZO ontzettend fijn. Al die ouders hebben dus precies dezelfde issues!! Heel waardevol om te delen én te kunnen leren van elkaars ervaringen. Hopelijk komt deze terminologie in het Nederlands zorgsysteem ook eens wat vaker omhoog wanneer ouders aankloppen bij instanties. Ik herinner me nog dat de beste mensen, ze wisten echt niet beter en gaven aan “geen idee te hebben” na weken van observatie op de woensdagochtend, “ze hadden nog nooit een kindje als hem gezien” hem naar het speciaal basisonderwijs wilden laten gaan. Omdat hij zo gevoelig was. Wat ben ik blij dat we dit niet hebben gedaan en met behulp van de basisschool (en gemeente/financiering) onze boy wonder in de klas kon worden begeleid. Nu is hij zelfs een stoer expat-kind die drie talen spreekt en leest, in een nieuwe omgeving wist te landen, nieuwe vrienden en vriendinnen maakte, en door leerkrachten en kinderen geroemd wordt om zijn sensitiviteit. Een prachtexemplaar, al zeg ik het zelf.

“Parenting an HSC means giving a huge gift to the world. The world [….] is desperate for well-raised HSPs. What could we need more right now than people who think carefully, feel deeply, notice the subtle details, and end up having the big picture? We need one more thing, however – that is that such people have the courage to speak up and push back when non-sensitive people do not see, think, and feel deeply enough for the situation.” (Aron, E.N. (2015. The highly sensitive child. Helping our children thrive when the world overwhelms them. Author’s note xxv.)

P.S. Nope. Helaas. Nog niet gelukt. Misschien kan ik na de twentieth blog post loskomen van de perfectionistische dwanger in mij… 😉 Ik beloof echter NIKS. (zie vorige blog post)